Papierowe bezpieczeństwo. Starogardzkie schrony nie nadają się do użytku?

STAROGARD. Lokalizacja schronów

Schrony to obiekty, które niegdyś były standardem w projektowaniu budynków, zwłaszcza w okresie zagrożeń wojennych i zimnej wojny. Dziś stoją często zapomniane i nieużywane. W Starogardzie Gdańskim podobnie jak w całym kraju kwestia schronów staje się jednak ponownie aktualna w związku z działaniami Rosji. Na terenie Starogardu formalnie na papierze w rejestrach administracyjnych istnieją 4 obiekty mające kategorie – schron. Bezpieczeństwo mieszkańców ma papierowy charakter, ponieważ większość schronów nie nadaje do użytku. 

W celu przygotowania artykuły sprawdziliśmy miejsca, w których zostały oznaczone schrony w Starogardzie, przeanalizowaliśmy dostępne dokumenty i rozmawialiśmy z ekspertami. Na podstawie dostępnych danych udało się nam zdefiniować w Starogardzie tylko pięć obiektów, które posiadają kategorie schronów:

1. schron w dawnej Fabryce Mebli Okrętowych przy ul. Gdańskiej w Starogardzie, posiada ocenę jakościową 6 i szacowaną pojemność 84 osób. Schron zlokalizowany jest w sąsiedztwie z biurowcem. Według zebranych przez nas informacji schron ten został wybudowany w wysokim standardzie technologicznym, jak na ówczesny czas jego budowy z systemem wentylacji i dodatkowym wyjściem ewakuacyjnym oraz z szerokim wyposażeniem w środki ochrony.
2. dwa schrony w zakładach Polpharma przy ul. Pelplińskiej, które posiadają ocenę jakościową 7 i pojemność 116 oraz 118 osób. Według naszych informacji jest to jeden duży schron podzielony na dwie części. Schrony w Polpharmie posiadają najwyższą ocenę jakościową.
3. schron w opuszczonym budynku przy ul. Kolejowej, posiada ocenę jakościową 1 i szacowaną pojemność osób wynoszącą 0, z powodu zasypania wejścia do schronu. Praktycznie nie istnieje żadna możliwość skorzystania z tego schronu. 

Jest jeszcze jeden obiekt za obecną firmą Auto – Części przy ul. Pomorskiej, który posiada ocenę jakościową 5 i szacowaną pojemność 61 osób. Nie uzyskał on jednak statusu schronu a miejsca ukrycia, prawdopodobnie z uwagi na duże jego zniszczenie i brak kanału wentylacji. Znaleźć do niego wejście stanowi prawdziwe wyzwanie.

Istotny jest fakt, że wszystkie schrony w Starogardzie zlokalizowane są na terenach dawnych firm państwowych, które obecnie należą do prywatnych podmiotów. W skali oceny jakości schronów od 1 do 10, starogardzkie schrony otrzymały od 1 do 7 punktów. 

Schrony w Starogardzie figurują praktycznie na papierze w rejestrach administracyjnych i nie nadają się do użytku. Według naszych informacji nie są prowadzone żadne prace remontowe starogardzkich schronów. Trudno nawet znaleźć wejścia do tych schronów bądź są zasypane. Jak wyglądały schrony i jak się do nich wchodziło pamiętają jeszcze najstarsi pracownicy firm, na terenie których są one zlokalizowane. Obecnie nie ma żadnych informacji, drogowskazów, tabliczek. 

Nie dotyczy to schronów na terenie Polpharmy, która posiada rozbudowany system ochrony. Nie ma publicznie dostępnych zdjęć ani dokumentacji tych schronów (wejścia, wnętrza, stanu technicznego) utożsamianych jednoznacznie z Polpharmą. Są to jedyne schrony, które mogą zostać obecnie wykorzystane w przypadku zagrożenia.   

Dostępność to nie tylko obecność schronu, ale jego gotowość do natychmiastowego użycia. Dla bezpieczeństwa mieszkańców Starogardu Gdańskiego kluczowe będą transparentność danych, diagnostyka stanu obiektów oraz aktywna rola miasta w informowaniu i utrzymaniu infrastruktury ochronnej. Bez tego bezpieczne jutro może pozostać tylko sloganem.

Obecnie posiadamy 3 kategorie obiektów zbiorowej ochrony:

1. Schron – konstrukcja o zwiększonej szczelności z wentylacją, filtropochłaniaczami, źródłem energii, zapasem wody, miejscami do odpoczynku i sprzętem awaryjnym.
2. Ukrycie – prostsza budowla chroniąca przed odłamkami i skażeniami.
3. Miejsce doraźnego schronienia (mds) – np. garaż, tunel lub piwnica, dostosowane zgodnie z wytycznymi MSWiA.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przedstawiło projekt rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dla budowli ochronnych, ale niestety rozporządzenie to nie weszło jeszcze w życie.  Bez tego rozporządzenia praktycznie niemożliwe jest zaprojektowanie obecnie nowego schronu spełniającego prawem wymagane normy.

Starogard z uwagi na obecność zakładu farmaceutycznego powinien mieć schrony, które będą miały zabezpieczenia przed zagrożeniem chemicznym i biologicznym, a nie tylko przed falą uderzeniową. 

Powyższy artykuł o schronach w Starogardzie jest pierwszym z serii dotyczącej bezpieczeństwa. Przyjrzymy się różnym działaniom, przepisom prawa, inwestycjom w regionie Kociewia. Wskażemy obiekty infrastruktury krytycznej, które mogą być pierwszymi celami wojennymi. 

Piotr Pielecki - Kociewski