ALIMENTY NA PEŁNOLETNIE DZIECKO – kiedy rodzic może przestać je płacić?
Obowiązek alimentacyjny rodzica względem dziecka wbrew powszechnemu przekonaniu nie wygasa automatycznie z chwilą osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. To powszechny mit, który często prowadzi do konfliktów rodzinnych i nieporozumień. Co prawo mówi na ten temat?
Do kiedy musimy płacić alimenty?
Zgodnie z przepisem art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W praktyce oznacza to, że nawet pełnoletnie dziecko może domagać się alimentów, jeśli kontynuuje naukę, nie ma jeszcze zawodu i nie posiada samodzielności finansowej. Przepisy prawa nie przewidują konkretnego wieku czy stopnia wykształcenia, po osiągnięciu którego alimenty wygasałyby z mocy prawa.
Czym jest samodzielność?
Zdolność pełnoletniego dziecka do samodzielnego utrzymania się, polega na tym, że pełnoletnie dziecko zdobyło kwalifikacje odpowiadające jego uzdolnieniom i predyspozycjom, które umożliwiają mu podjęcie pracy zarobkowej, a w konsekwencji uzyskanie środków na własne utrzymanie.
Należy jednak wskazać, że w niektórych przypadkach nawet pełnoletnie dziecko nie będzie miało możliwości samodzielnego utrzymania się ani nawet podjęcia starań zmierzających do uzyskania źródła zarobkowania, np. w przypadku osób ciężko chorych lub niepełnosprawnych.
Rodzice powinni więc płacić za utrzymanie i wykształcenie także pełnoletniego dziecka, które jest w trakcie zdobywania kwalifikacji zawodowych odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom, np. dziecka uczącego się w szkole pomaturalnej lub studiującego na wyższej uczelni. Warunkiem jest tylko to, by był to czas rzeczywistej nauki.
Jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego „Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach”(tak: Wyrok SN z 24.03.2000 r., I CKN 1538/99, LEX nr 51629). Powyższe oznacza, że rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na swoje studiujące dziecko poprzez powoływanie się na to, że mogłoby ono już „utrzymać się samodzielnie”, gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia (lub uzyskania np. tytułu licencjata). Jedynie brak pozytywnych wyników w nauce uzasadniałby ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców.
Kiedy możemy ubiegać się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego?
Rodzic może ubiegać się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego w sądzie, jeśli dziecko, które osiągnęło już pełnoletność np.:
-nie podejmuje żadnych starań, by się usamodzielnić;
-podejmuje naukę, ale wyłącznie pozornie, lub nie osiąga pozytywnych wyników;
-podejmuje pracę, z której zarobki wystarczają mu na samodzielne utrzymanie;
-posiada majątek, który generuje dochody.
Podsumowując
Obowiązek alimentacyjny nie jest nieograniczony w czasie, jednak przepisy prawa nie przewidują automatycznego wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego np. po osiągnięciu konkretnego wieku, czy też po zaistnieniu konkretnego zdarzenia. Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego determinuje wyłącznie uzyskanie przez uprawnionego do alimentów (dziecko) samodzielności życiowej. Co więcej stwierdzenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego powinno być potwierdzone wyrokiem sądowym. Należy zatem pamiętać, że rodzic może być obowiązany do uiszczania alimentów na rzecz pełnoletniego dziecka, jeszcze przez wiele lat po osiągnięciu przez nie pełnoletności.
Kancelaria Adwokacka Jakub Słomiński
Gdańsk, Al. Zwycięstwa 36/3
Filia: Czersk, ul. Ostrowskiego 16
Tel. 606-910-807
Galeria