L4 a kontrola ZUS – co wolno w trakcie kontroli i co musisz wiedzieć?
Masz zwolnienie lekarskie, leżysz chory w domu i nagle ktoś dzwoni do drzwi. ZUS. Sprawdza, czy naprawdę jesteś chory. Legalne? Jak najbardziej. Co więcej, taka kontrola może się skończyć odebraniem zasiłku, a nawet wezwaniem do pracy. Sprawdź, jak się przygotować, co wolno ZUS-owi, a czego nie.
Dlaczego ZUS kontroluje zwolnienia?
Każdy pracownik, który jest na L4 i pobiera zasiłek chorobowy, może zostać skontrolowany. Celem jest sprawdzenie:
1. czy zwolnienie lekarskie zostało wystawione zasadnie (czy jesteś rzeczywiście chory),
2. czy nie wykorzystujesz go niezgodnie z przeznaczeniem (czyli np. nie pracujesz albo nie robisz remontu zamiast się leczyć).
Kontrole może przeprowadzić:
1.sam pracodawca (jeśli zatrudnia powyżej 20 osób),
2.Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Co sprawdza kontrola z ZUS?
Kontrolerzy ZUS mogą:
-odwiedzić Cię w domu (zazwyczaj bez zapowiedzi),
-zadzwonić pod numer telefonu podany w dokumentach,
-zażądać okazania dokumentu tożsamości,
-sprawdzić, czy przebywasz pod wskazanym adresem,
pytać sąsiadów, portiera, dozorcy o Twoją obecność.
Z uwagi na rozwój social mediów często pracownicy ZUS weryfikują co chory korzystający ze zwolnienia lekarskiego dodaje w ramach swoich mediów społecznościowych. Nadto, od stycznia 2025 roku ZUS może dokonywać weryfikacji aktywności zawodowej podczas trwania zwolnienia.
Jak często ZUS kontroluje?
ZUS nie informuje o przeprowadzeniu kontroli L4.:
1.kontrola wyrywkowa,
2.kontrola z polecenia pracodawcy,
2. kontrola na podstawie „podejrzenia”, np. zgłoszenia anonimowego, donosu sąsiada.
Co grozi za pozorną chorobę?
Jeśli ZUS stwierdzi, że:
-nie było podstaw do wystawienia L4,
-nie przebywasz pod adresem wskazanym na zwolnieniu,
-pracujesz lub wykonujesz inne zajęcia niedozwolone podczas choroby (np. dorywcza praca, wyjazd, remont),
wówczas może:
-wstrzymać wypłatę zasiłku chorobowego,
-żądać zwrotu już wypłaconych pieniędzy,
-poinformować pracodawcę, co może skutkować nawet zwolnieniem dyscyplinarnym.
Należy pamiętać, że ZUS w sprawie wydaje decyzję, od której przysługuje odwołanie.
Czy można wychodzić z domu na L4?
Bardzo ważne jest ustalenie, czy w naszym zwolnieniu lekarskim wystawiający je lekarz wskazał, że „Chory powinien leżeć”, albowiem wówczas chory musi przebywać w domu i nie wykonywać żadnych innych czynności, czy też zaznaczono, że „Chory może chodzić”, wówczas osoba korzystająca ze zwolnienia ma prawo wyjść np. do apteki, lekarza, na spacer, jeśli nie pogarsza to Twojego stanu zdrowia.
Jednak i tak trzeba unikać sytuacji, które mogłyby wzbudzić podejrzenia. ZUS i pracodawca mogą to różnie ocenić.
Jak się zabezpieczyć?
1.Zawsze sprawdzaj, jaki kod znajduje się na L4 (leżące czy chodzące),
2.Jeśli zmieniasz miejsce pobytu, zgłoś ten fakt lekarzowi lub do ZUS,
3.Gdy nie ma Cię w domu, miej uzasadnienie i dokumentację,
4.Jeśli przyjdzie kontrola, bądź spokojny i współpracuj,
5.Po kontroli zawsze możesz złożyć wyjaśnienia lub odwołanie.
Należy pamiętać, że okres zwolnienia lekarskiego to nie urlop, to czas na leczenie i powrót do zdrowia.
Kancelaria Adwokacka Jakub Słomiński
Gdańsk, Al. Zwycięstwa 36/3
Filia: Czersk, ul. Ostrowskiego 16
Tel. 606-910-807
Galeria